Việc bảo tồn văn hóa Việt, giữ gìn, phát huy ngôn ngữ Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài luôn được xem là nhiệm vụ quan trọng và thực hiện liên tục từ cấp độ gia đình đến đoàn hội, cộng đồng. Vì vậy, những năm qua, công tác này được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, đưa vào nhiều chương trình hành động.
Bà Sỉ Văn Hương Phênh Khăm May, Hiệu trưởng Trường song ngữ Lào - Việt Nam Nguyễn Du cho biết, tại Trường Nguyễn Du, học sinh người Việt và người Lào không chỉ được học tiếng Việt mà còn học văn hóa, lịch sử Việt Nam.
Các giáo viên luôn tìm mọi biện pháp, kết hợp giữa giáo trình và thực tế để việc giảng dạy tiếng Việt đạt hiệu quả tốt nhất. Đồng thời giúp học sinh yêu thích bộ môn và hiểu nhiều hơn về văn hóa và con người Việt Nam, từ đó có trách nhiệm trong việc gìn giữ mối quan hệ tốt đẹp của hai dân tộc Việt Nam - Lào.
Bà khẳng định, việc giữ gìn, phát huy tiếng Việt cho thế hệ trẻ người Việt Nam ở nước ngoài là trách nhiệm lớn lao nhưng rất đỗi tự hào của những người làm công tác này như bà.
“Thời gian tới, nhà trường sẽ tìm mọi biện pháp để tất cả cán bộ giáo viên đều có thể giao tiếp và hiểu được tiếng Việt mức cơ sở. Mỗi giáo viên và học sinh sẽ là một sứ giả văn hóa, thực hiện nhiệm vụ lan tỏa nền văn hiến nghìn năm của Việt Nam không chỉ ở đất nước Lào mà còn cả trên thế giới,” bà Sỉ Văn Hương Phênh Khăm May bày tỏ.
Tại Hội nghị Người Việt Nam ở nước ngoài toàn thế giới lần thứ 4 ngày 22/8, bà Phạm Thanh Xuân, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Người Việt Nam tại Liên bang Nga cũng đã chia sẻ kinh nghiệm dạy tiếng Việt. Theo bà Xuân, Hội luôn đặt ra mục tiêu nâng cao ý thức của cộng đồng người Việt tại Nga với tiếng Việt, tôn vinh vẻ đẹp và giá trị tiếng Việt trong cộng đồng, duy trì sử dụng tiếng Việt trong gia đình người Việt, lan tỏa tiếng Việt đến người nước ngoài.
Thực hiện những mục tiêu đó, Hội đã có những cách làm cụ thể như: Tạo sân chơi liên quan đến tiếng Việt và văn hoá Việt cho trẻ em gốc Việt ở Liên bang Nga và trẻ em Nga; Hỗ trợ các trường đại học có khoa, bộ môn nghiên cứu và giảng dạy tiếng Việt phát triển; Hỗ trợ thành lập các trung tâm văn hóa và dạy tiếng Việt trong các trường đại học, viện nghiên cứu, trường phổ thông của Nga.
Dưới sự chỉ đạo của Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga, Hội Người Việt Nam tại Liên bang Nga thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, hỗ trợ các sáng kiến trong cộng đồng nhằm tăng cường giao lưu văn hóa, trau dồi tiếng Việt trong cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Để công tác bảo tồn tiếng Việt và văn hóa Việt hiệu quả hơn, bà Phạm Thanh Xuân kiến nghị Nhà nước thường xuyên tổ chức các chương trình tập huấn trực tiếp và trực tuyến cho các giáo viên dạy tiếng Việt ở nước ngoài; cử cán bộ sang địa bàn để tổ chức trại hè tiếng Việt cho con em người Việt ở nước ngoài; cung cấp tài liệu dạy tiếng Việt để phục vụ cho việc dạy và học tiếng Việt ở nước ngoài.
Bà Nguyễn Việt Hà, Giám đốc điều hành Tổ chức Giao lưu văn hóa Việt Nam - Australia (VACEO) chia sẻ những băn khoăn khi thế hệ trẻ người Việt tại Australia bị ảnh hưởng của nền văn hóa phương Tây, dẫn đến sự suy giảm ý thức và quan tâm về việc giữ gìn và phát huy văn hóa dân tộc. Bà cũng lo ngại sự hòa nhập văn hóa có thể làm giảm sự gắn bó với các giá trị và truyền thống văn hóa của Việt Nam.
Do đó, VACEO đang gặp nhiều thách thức trong việc truyền dạy ngôn ngữ, bảo tồn văn hóa, như thiếu nguồn lực tài chính và nhân lực chuyên môn, thiếu các cơ sở vật chất và phương tiện hỗ trợ, thiếu các phương tiện truyền thông và quảng bá hiệu quả, khó khăn trong huy động sự tham gia của các tổ chức và cá nhân.
Nhằm tiếp tục thực hiện sứ mệnh truyền dạy ngôn ngữ, bảo tồn văn hóa Việt, bà Hà kiến nghị Chính phủ hỗ trợ tài chính để tổ chức các sự kiện văn hóa, mở lớp học tiếng Việt, cũng như phát triển các sản phẩm văn hóa như sách, phim tài liệu về văn hóa Việt Nam. Ngoài ra, VACEO cũng cần hỗ trợ về mặt pháp lý và chính sách, giúp dễ dàng thực hiện các hoạt động bảo tồn văn hóa Việt tại Australia.
Về vấn đề này, ông Trần Nhất Hoàng, Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định: “Việc tôn vinh, dạy và học ngôn ngữ dân tộc góp phần xây dựng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài ổn định, đoàn kết, vững mạnh, tích cực đóng góp cho quê hương, đất nước".
Phát huy hơn nữa công tác dạy và học tiếng Việt trong cộng đồng kiều bào, qua đó hỗ trợ người Việt Nam ở nước ngoài giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc, Bộ Văn hoá, Thế thao và Du lịch khuyến khích duy trì sử dụng tiếng Việt trong gia đình người Việt Nam ở nước ngoài qua sinh hoạt giao tiếp hàng ngày, tạo động lực nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác dạy và học tiếng Việt trong cộng đồng; thúc đấy chính quyền sở tại và các thiết chế giáo dục đưa tiếng Việt vào giảng dạy tại các cơ sở giáo dục ở địa bàn có đông người Việt Nam sinh sống.
